قالب های برش و فرم
قالب های برش و فرم:
برای شکل دادن فلزات کارهایی نظیر برش ، خم کاری و کشش انجام می شود که اصطلاحاً این کارها را پرسکاری یا سنبهکاری می نامند .
قالبهای صنعتی برای استفاده در صنایع سنگین و سبک می تواند به شیوه های مدرن طراحی و ساخته شود. یک قالب صنعتی بنا به روش تولید قطعه و با توجه به کارکرد قطعه نهایی و ویژگیهایی که از آن قطعه مورد انتظار است طراحی قالب نیز تفاوت میکن
از این رو می توان قالب ها را به طور کلی به شش دسته تقسیم کرد:
قالب های فلزی (سنبه ماتریس برش ، کشش ، خم ، مرکب ، پرگرسیو ، فاین بلنکینگ ، فورج)
قالب های پلاستیک (انواع تزریقی و بادی (بلومولدینگ))
قالب های دایکاست (هات چمبر ، کلد چمبر)
قالب های ترموستینگ (باکالیت)
قالب های لاستیکی (نواع مختلف)
انواع جیگ و فیکسچر و ابزار مخصوص
قالبهای برش:
از طریق قالبهای برش، قطعهها از نوار، تسمه های فلزی، صفحهها یا پروفیلهایی از مواد مصنوعی، کاغذ، چرم، پارچه و مواد آب بندی، جداسازی و ساخته میشوند. قالبهای دو تکهای، عموما در دستگاه پرس بسته میشوند و در اثر حرکت مستقیم دستگاه به هم نزدیک و دور میگردند. از شیوههای ساخت و تولید، مطابق با DIN8580 عموما عملیات شکل دادن، قطع کردن و اتصال به کار برده میشود. هماهنگ با شیوهی تولید، قالبهای به کار گرفته شده، با عناوین قالبهای شکل دادن، قالبهای برش و قالبهای اتصال نامگذاری می شوند. قالبهایی که عملیات برش، شکل دادن و گاهی اتصال را صورت میدهند قالبهای مرکب یا سری یا یک مرحلهای نامیده میشوند .
مرحلههای مختلف برش:
برش قیچی با قالبهای برش، همانند کار قیچی است که قطع شدن قطعه با سنبه و ماتریس انجام میپذیرد
عملیات برش طی مرحلههای زیر انجام میگیرد:
مرحلهی اول:
مواد در اثر نفوذ سنبه در آغاز به حالت الاستیک دچار تغییر شکل میشوند.
مرحلهی دوم:
با ادامه یافتن روند نفوذ سنبه در قطعه، الیاف مواد بیشتر کشیده میشوند، تا جایی که از حد الاستیک فراتر رفته و تغییر شکلی ماندگار صورت میگیرد، مواد از بیرون به درون لبه برش کشیده میشوند و در این منطقه، قوس تو کشیدگی اتفاق میافتد.
مرحلهی سوم:
همراه با نفوذ عمیقتر سنبه،الیاف مواد بیشتر از پیش کشیده میشوند تا جایی که در انتها بر استحکام برشی(قیچی) غلبه پیدا میکنند. مواد در لبه برش قیچی شده و ترکهای به وجود آمده از لبههای سنبه و ماتریس به طرف یکدیگر به حرکت درمیآیند.
مرحلهی چهارم:
استحکام سطح باقیمانده حالا به قدری کم است که با ادامه روند نفوذ سنبه، ترک خوردگی ادامه یافته و شکست مواد اتفاق میافتد. سطح شکستها نسبت به سطح نوار و سطح بالای قطعه مایل میباشد.
مرحلهی پنجم:
زمانی که سنبه در مواد نفوذ میکند، نیروی الاستیک Fe ظاهر میگردد که به شکل تغییر حالت بازگشت فنری مواد عمل می کند. به این دلیل سنبه زیر فشار زیادی قرار می گیرد. نوار به روی سنبه که در وضعیت برگشت به موقعیت اولیه میباشد چسبیده و جهت جدا مودن آن میبایست بیرون انداز قرار داده شود.
مرحلهی ششم:
پس از بازگشت کامل سنبه، مواد به علت خاصیت بازگشت فنری دچار تغییر حالت میگردند. بازگشت فنری، به ایجاد سوراخهایی که کمی کوچکترند و قطعههای برش خوردهای که کمی بزرگ تر از قطر سنبه یا محفظه خالی ماتریس هستند منجر میگردد.
مهمترین عوامل شکل دهندهی قالبهای برش عبارتند از:
یکم- عامل مستقر شدن اجزای قالب (کفشک ها)
دوم- عامل هدایت و کنترل مسیر درست دو نیمهی قالب (میل راهنما، بوش راهنما)
سوم- عامل برنده (سنبه و ماتریس که اصلیترین عوامل قالب میباشند)
چهارم- عامل تخلیه شدن قالب (بیروناندازها، روبنده و …)
پنجم- عامل متصل کنندهی قالب و دیگرعوامل (پیچ و پین،استپهای انگشتی و…)